PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NHA TRANG

HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI CHÍNH THỨC

(Hướng dẫn chấm có 04 trang)

KỲ THI THỬ TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2021 – 2022

Môn thi: NGỮ VĂN

Ngày thi: 13/05/2021

PHẦN

CÂU

NỘI DUNG

ĐIỂM

I

ĐỌC HIỂU

3,00

1

Thành phần tình thái trong câu văn đã cho: 

   Có thể ( Có thể nói)

0,50

2

Câu nào trong phần trích trên nói về mục đích tốt đẹp của việc trở thành chính  mình?

- Câu nói về mục đích tốt đẹp của việc trở thành chính mình đó là Hành trình ấy không đơn thuần tìm kiếm cái gì sẵn có trong mình mà là “trở thành”, trở thành phiên bản tốt đẹp hơn của bản thân, từng ngày, từng chút một.

0,50

3

Theo tác giả bài viết thì hành trình “tôi chỉ muốn trở thành chính  tôi thôi” sẽ gặp phải những khó khăn nào? Và vì sao đó lại là những khó khăn của hành trình ấy?

- Theo tác giả bài viết thì hành trình “tôi chỉ muốn trở thành chính  tôi thôi” sẽ gặp phải những khó khăn đó là có lúc phải đứng trước lựa chọn sống theo ý mình, hay làm theo, hay bắt chước, mỗi lựa chọn đều có cái giá của nó.

- Những điều đã nêu trên lại là những khó khăn vì cái tôi con người chọn lựa phải bảo đảm rằng cái tôi đó không phải cái tôi vị kỷ, cực đoan mà là cái tôi tốt đẹp, cái tôi đem lại giá trị tích cực cho xã hội. Nếu chọn lựa sai thì có người sẽ không giữ được và không có được cái riêng có tốt đẹp của bản thân đem lại giá trị tích cực cho xã hội; Nếu chọn lựa mà hiểu không rõ có người sẽ có thói quen bao biện cho các tật xấu, khuyết điểm của bản thân, có khi sẽ gặp hậu quả nghiêm trọng trong cuộc sống, trong công việc, có khi lại trở thành người lập dị, không sống  hòa nhập được với mọi người …

* Mỗi học sinh có nhận thức khác nhau nên giáo viên chấm bài cần linh hoạt, trân trọng những suy nghĩ tích cực của học sinh.

0,50

0,50

4

 Trong cuộc sống hiện tại, bản thân em sẽ làm những gì để tỏa rạng theo cách mà bạn xứng đáng?

Học sinh cần nêu được những hành động đúng hướng, tích cực, phát huy được năng lực, ý thích, ước mơ… riêng  có của bản thân.

 - Mỗi học sinh có nhận thức khác nhau nên giáo viên chấm bài cần linh hoạt, trân trọng những suy nghĩ, hành động tích cực của học sinh.

 - Giáo viên ghi 0,25 điểm với mỗi việc cụ thể đúng hướng, bám sát yêu cầu – học sinh có thể gạch đầu dòng với mỗi ý trả lời.

1,00

II

LÀM VĂN

7,00

1

Viết một đoạn văn bàn về ý nghĩa của sự tự lập trong cuộc sống.

2,00

a) Đảm bảo yêu cầu về hình thức của đoạn văn

  - Độ dài khoảng 200 từ, bảo đảm dấu hiệu đánh dấu đoạn văn.

  - Bảo đảm đúng chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

  - Bảo đảm yêu cầu hình thức của đoạn văn  tổng – phân – hợp, diễn dịch, qui nạp…

0,25

b) Xác định đúng vấn đề nghị luận:

Ý nghĩa của sự tự lập trong cuộc sống.

0,25

c) Triển khai hợp lý vấn đề nghị luận:

  Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, bảo đảm các ý trọng tâm sau:

 - Sự tự lập trong cuộc sống cho con người biết cách tự giải quyết những khó khăn trong học tập, trong công việc; cho con người sự  vững vàng, bản lĩnh và thái độ sống, suy nghĩ tích cực trước thử thách trên đường đời. Đó là điều kiện thuận lợi để đạt được những thành công trong công việc, đạt được điều mong muốn trong cuộc sống.

- Sự tự lập còn giúp con người tự hoàn thiện bản thân, nó đem đến sự tự tin cho con người trong cuộc sống và được mọi người yêu mến. Giúp chúng ta trưởng thành, bản lĩnh, vững vàng hơn trong cuộc sống.

* Lưu ý:

- Không ghi điểm tối đa cả câu khi học sinh triển khai ý thành một bài văn hay viết đoạn văn quá dài so với yêu cầu 200 từ.

- Nội dung bài làm của học sinh có thể có sự lí giải khác, suy nghĩ khác với các phần ý nêu trên nhưng phù hợp và thuyết phục, giáo viên chấm bài cần ghi điểm hợp lí.

0,50

0,50

d) Chính tả, ngữ pháp:

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

e) Sáng tạo

  Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ, có tính thuyết phục cao.

0,25

2

Về lời nhắn gửi thấm thía của Nguyễn Duy trong bài thơ Ánh trăng.

5,00

a) Bảo đảm cấu trúc của bài văn nghị luận

- Mở bài nêu được vấn đề; Thân bài triển khai đúng và rõ về vấn đề; Kết bài tổng hợp được vấn đề

0,25

b) Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Lời nhắn gửi thấm thía của Nguyễn Duy trong bài thơ Ánh trăng:  từ thái độ đối với quá khứ và đối với chính mình, bài thơ có ý nghĩa  gợi nhắc về thái độ sống uống nước nhớ nguồn, lối sống ân nghĩa, chung thủy – truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.

0,50

c) Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

  Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần bảo đảm vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng bảo đảm đúng kĩ năng phân tích tác phẩm thơ.

  Bài làm của học sinh bảo đảm các ý cơ bản sau:

* Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Duy, tác phẩm Ánh trăng và giới thiệu vấn đề cần nghị luận: lời nhắn gửi thấm thía của Nguyễn Duy, từ thái độ đối với quá khứ và đối với chính mình, bài thơ có ý nghĩa  gợi nhắc về thái độ sống uống nước nhớ nguồn, lối sống ân nghĩa, chung thủy – truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.

0,50

* Phân tích nội dung của bài thơ:

 - 2 khổ thơ đầu: Ân tình sâu nặng của con người và vầng trăng trong quá khứ ( hồi nhỏ, hồi chiến tranh)

   Con người gắn bó thân thiết với vầng trăng tri kỉ, cái vầng trăng tình nghĩa, sự  gắn bó với quá khứ đẹp đầy ân nghĩa.

  - 4 khổ thơ còn lại:

  + Cuộc sống hiện đại, nhiều tiện nghi ánh điện, cửa gương, phòng buyn-đinh dễ làm con người quên quá khứ nên vầng trăng đi qua ngõ , như người dưng qua đường (qua nghệ thuật so sánh). Và chỉ khi tình huống bất ngờ thình lình đèn điện tắt làm con người mới nhận ra đột ngột vầng trăng tròn. Điều ấy đánh thức nỗi nhớ về quá khứ  gian lao, tình nghĩa.

   + Trong khoảnh khắc ngửa mặt lên nhìn mặt, niềm xúc động rưng rưng, như là đồng là bể, như là sông là rừng (qua nghệ thuật  so sánh kết hợp với điệp ngữ) ùa về, đan xen với niềm  day dứt. Và vầng trăng tròn vành vạnh đẹp đẽ mang ý nghĩa biểu tượng và chiều sâu triết lí: là lời nhắc nhở về sự vô tình của con người và khẳng định thiên nhiên và quá khứ nghĩa tình mãi luôn vẹn nguyên, đẹp đẽ. 

  + 2 câu cuối của bài thơ: ánh trăng im phăng phắc (qua nghệ thuật nhân hóa) cùng với cái giật mình  tự trách kết thúc bài thơ  khắc sâu lời tự nhắc nhở lương tâm chính mình thật nghiêm khắc nhưng lại rất bao dung về thái độ sống với quá khứ - cần biết trân trọng quá khứ nghĩa tình.

0,50

0,50

0,50

0,50

* Đánh giá về lời nhắn gửi thấm thía của Nguyễn Duy trong bài thơ:

   - Cái giản dị, xúc động và ám ảnh làm nên điều sâu sắc cho bài thơ. Bản thân tác giả giật mình tự trách, cách ứng xử, cách nghĩ  nhân văn  đó  làm cho bài  thơ có ý nghĩa sâu sắc vì nó đặt ra vấn đề về thái độ sống: đừng sống bội bạc, vô ơn, vô tâm.

  - Lời tự vấn lương tâm của nhà thơ khơi gợi lời nhắc nhở mọi người về đạo lí Uống nước nhớ nguồn, sống ân tình, thủy chung. Truyền thống tốt đẹp ấy của dân tộc Việt Nam đã được gìn giữ và tiếp lửa qua bao năm tháng gian lao của chiến tranh, qua bao thăng trầm của thời gian, của cuộc sống.

 - Từ cảm nhận riêng rất đời thường trong cuộc sống của tác giả, bài thơ chứa đựng giá trị thức tỉnh con người hướng tới những điều tốt đẹp, bình dị mà vô cùng quí giá của cuộc sống: sự chân thành và dũng cảm khi nhận ra lỗi lầm; sự thành thật với chính bản thân, thái độ trân trọng giá trị chân thực của đời sống tâm hồn.

0,25

0,25

0,50

d) Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

e) Sáng tạo

  Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ, có tính thuyết phục cao.

0,50

TỔNG ĐIỂM

10,00